Ashwagandha, czyli Withania somnifera, nie jest kolejnym chwilowym trendem wellness. To roślina, której historia sięga ponad trzech tysięcy lat, a jej korzeń stanowił podstawę ajurwedyjskiej farmakopei. Dziś, w epoce przebodźcowania i nieustannego stresu, wraca jako symbol równowagi – adaptogen, który działa tam, gdzie współczesny styl życia najbardziej nas osłabia: w układzie nerwowym, hormonalnym i odpornościowym.

Ashwagandha - co to jest ?

Ashwagandha to krzew rosnący w Indiach, na Bliskim Wschodzie i w Afryce. Surowcem leczniczym jest głównie jej korzeń. W ajurwedzie uznawana jest za rasayanę, czyli środek odmładzający, przywracający energię i równowagę ciała oraz umysłu. Współczesna fitoterapia klasyfikuje ją jako adaptogen . Pojęcie „adaptogen” wprowadził rosyjski uczony Nikołaj Lazarew w latach 40. XX wieku. Adaptogen to substancja, która pomaga organizmowi przystosować się do czynników stresowych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych, bez wywoływania skutków ubocznych. Ashwagandha jest jednym z najlepiej przebadanych adaptogenów obok żeń-szenia, rhodioli czy eleuterokoka. Badania wskazują, że jej składniki bioaktywne – witaferyny, sitoindozydy i alkaloidy – modulują działanie osi podwzgórze–przysadka–nadnercza (HPA), czyli centrum zarządzania stresem w organizmie. Współczesne badania starają się potwierdzać zastosowanie ashwagandhy w modelach klinicznych i biomarkerach zapalnych, oksydacyjnych i endokrynnych.

Ashwagandha i jej działanie

W centrum jej działania znajduje się oś HPA (podwzgórze–przysadka–nadnercza) – system, który reguluje reakcje na stres. W stanie przeciążenia oś ta zaczyna działać nadmiernie, prowadząc do wysokiego poziomu kortyzolu – hormonu stresu. Ashwagandha moduluje aktywność tej osi, pomagając organizmowi wrócić do homeostazy. Efekt? Mniej napięcia, stabilniejsze emocje, lepszy sen i energia, która nie kończy się po południu.

To dopiero początek. Jej działanie można ująć w kilku głównych kierunkach:

  1. Działanie antystresowe i uspokajające

Badania kliniczne Chandrasekhar K. et al. (2012) wykazały, że 60-dniowa suplementacja standaryzowanym ekstraktem ashwagandhy (KSM-66) obniża poziom kortyzolu średnio o 25–30%. Uczestnicy badania zgłaszali mniejsze uczucie napięcia, lepszą jakość snu i wyższą odporność na stres. To nie środek nasenny – raczej naturalny “stabilizator nastroju”. Działa subtelnie, ale konsekwentnie, regulując układ nerwowy bez otępienia. Nazwa Withania somnifera dosłownie oznacza „niosąca sen”. To nie przypadek – ashwagandha zwiększa aktywność receptorów GABA i serotoninowych, działając jak naturalny regulator rytmu dobowego. W praktyce oznacza to: spokojniejszy sen, mniejszą drażliwość, większą odporność na stres i presję, stabilne tętno i ciśnienie.

  1. Ashwagandha a układ nerwowy

Ashwagandha wykazuje działanie neuroprotekcyjne – chroni neurony przed stresem oksydacyjnym i stanami zapalnymi. Zwiększa poziom BDNF (Brain-Derived Neurotrophic Factor), który wspiera neuroplastyczność, czyli zdolność mózgu do uczenia się i regeneracji.

W badaniach klinicznych udowodniono, że regularne przyjmowanie ashwagandhy poprawia:

  • pamięć roboczą i koncentrację,
  • zdolność uczenia się,
  • czas reakcji i czujność,
  • samopoczucie psychiczne.

To dlatego coraz częściej stosuje się ją jako naturalny nootropik – wspomagacz funkcji poznawczych, bez efektu pobudzenia jak po kofeinie.

  1. Wsparcie hormonalne i układ endokrynny

Ashwagandha to adaptogen „hormonalnej inteligencji”. W badaniach wykazano, że wpływa na poziom hormonów płciowych i tarczycowych:

  • U mężczyzn zwiększa poziom testosteronu i DHEA, poprawia jakość nasienia.
  • U kobiet obniża poziom kortyzolu, co pośrednio reguluje gospodarkę estrogenowo-progesteronową.
  • Wspiera czynność tarczycy – zwiększa konwersję T4 do T3 (Sharma et al., 2018).
  1. Działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne

Witaferyny i sitoindozydy działają jak naturalne antyoksydanty – redukują wolne rodniki, które przyspieszają starzenie się komórek.
 W efekcie:

  • spowalniają procesy starzenia skóry,
  • wspierają regenerację tkanek,
  • poprawiają elastyczność skóry,
  • łagodzą stany zapalne, np. trądzik hormonalny.


Ashwagandha – rano czy na noc?

W ajurwedzie dzień dzieli się na fazy energii: rano dominuje kapha (spokój i siła), w południe pitta (ognista koncentracja), a wieczorem vata (lekkość i wyciszenie). Ashwagandha, zwana „indyjskim adaptogenem równowagi”, działa subtelnie – dostosowuje się do tego rytmu. Dlatego to, czy lepiej przyjmować ją rano, czy wieczorem, zależy od tego, czego w danym momencie najbardziej potrzebujesz: energii, skupienia czy spokoju.

Dlaczego rano?

Po przebudzeniu organizm naturalnie produkuje kortyzol – hormon, który daje energię, ale przy przewlekłym stresie może być podwyższony. Ashwagandha pomaga stabilizować jego poziom, dzięki czemu unikasz gwałtownych skoków i spadków energii w ciągu dnia. Efekt poranny:

  • lepszy fokus,
  • równy poziom energii,
  • mniejsza drażliwość,
  • spokój bez ospałości.

Jak stosować:
 Przyjmuj ashwagandhę po śniadaniu – najlepiej z odrobiną tłuszczu (np. awokado, mleko roślinne), bo witaferyny są rozpuszczalne w tłuszczach.

Ashwagandha na noc – spokój, sen i regeneracja

Jeśli Twoim celem jest:

  • lepszy sen,
  • wyciszenie,
  • regeneracja po stresującym dniu,
  • łagodzenie napięcia nerwowego,

— wtedy najlepszym momentem będzie wieczór.

Ashwagandha działa na receptory GABA i serotoninowe – naturalne „hamulce” układu nerwowego. Dzięki temu redukuje napięcie mięśni, uspokaja myśli i skraca

Jak wspierać działanie ashwagandhy?

Aby w pełni wykorzystać jej potencjał, połącz suplementację z codziennymi rytuałami równowagi:

  • 7–8 godzin snu,
  • ciepłe, odżywcze posiłki,
  • ruch o niskiej intensywności (joga, spacer, pilates),
  • unikanie kawy po południu,
  • techniki oddechowe.
     

Bo ashwagandha działa najlepiej w środowisku spokoju – nawet jeśli dopiero się go uczysz. To nie kwestia jednej pory, ale świadomego wsłuchania się w potrzeby swojego ciała. Bo jak mawiają ajurwedyjscy nauczyciele:

„Nie chodzi o to, żeby dodać sobie energii. Chodzi o to, by przestać ją tracić.”

Ashwagandha w kapsułkach - poznaj Efime Ashwagandha

Ashwagandha kapsułki to bardzo wygodny sposób suplementacji. Efime Ashwagandha Adaptogen to suplement diety w wygodnej formie kapsułek, który łączy ekstrakt korzenia ashwagandhy (KSM-66®), magnez oraz witaminę B6 — w trosce o równowagę ciała, umysłu i emocji. Produkt stworzono, by wspierać odporność na stres, regenerację oraz długofalową witalność.

Efime Ashwagandha Adaptogen to opcja szczególnie korzystna dla:

  • osób narażonych na przewlekły stres (psychiczny, zawodowy),
  • osób, które szukają naturalnego wsparcia układu nerwowego i snu,
  • tych, którzy chcą łączyć suplementację adaptogenem z magnezem i witaminą B6,
  • wegan i wegetarian szukających czystej formy suplementu bez dodatków zwierzęcych.

 

Źródło:

  1. Chandrasekhar K. et al. (2012). A prospective, randomized double-blind, placebo-controlled study of safety and efficacy of high-concentration full-spectrum Ashwagandha root extract in reducing stress and anxiety in adults. Indian Journal of Psychological Medicine.
     
  2. Langade D. et al. (2019). Efficacy and Safety of Ashwagandha Root Extract in Insomnia and Anxiety. Cureus Journal of Medical Science.
     
  3. Wankhede S. et al. (2015). Examining the effect of Withania somnifera supplementation on muscle strength and recovery. JISSN.
     
  4. Sharma A. et al. (2018). Effects of Ashwagandha root extract supplementation on thyroid indices in subclinical hypothyroid patients. J Alt Compl Med.
     
  5. Vetvicka V. et al. (2011). Immunomodulatory effects of Withania somnifera extract. Phytotherapy Research.
     
  6. Upton R. (2011). American Herbal Pharmacopoeia: Ashwagandha Root Monograph.
     
  7. Singh N. et al. (2011). Scientific basis for the therapeutic use of Withania somnifera (Ashwagandha): a review. Indian Journal of Medical Research.
     
  8. Mishra L. et al. (2000). Scientific basis for the therapeutic use of Withania somnifera (Ashwagandha): a review. Alternative Medicine Review.
     
  9. Gupta A. et al. (2020). Therapeutic uses of Ashwagandha in modern medicine: A comprehensive review. Frontiers in Pharmacology.
     
  10. Tandon N., Yadav S. (2022). Adaptogens and stress resilience: pharmacological perspectives. Journal of Ethnopharmacology.